اصطلاحات تجاری بین‌المللی یا اینکوترمز (Incoterms) به‌عنوان یک زبان مشترک در تجارت بین‌المللی، نقش بسیار مهمی در جلوگیری از ابهامات و سوءتفاهمات در قراردادهای تجاری دارند. این اصطلاحات، مجموعه‌ای از شرایط و قوانین هستند که وظایف، مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالاها در تجارت بین‌المللی را مشخص می‌کنند.
استفاده از این اصطلاحات، باعث می‌شود که طرفین قرارداد تجاری، به‌صورت دقیق و بدون ابهام، وظایف و مسئولیت‌های خود را در زمینه حمل و نقل، بسته‌بندی، بیمه و تسلیم کالا تعیین کنند.
اصطلاحات تجاری بین‌المللی (Incoterms) مجموعه‌ای از قوانین و شرایطی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) منتشر می‌شود و در تجارت بین‌المللی برای تعیین مسئولیت‌ها، وظایف، هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالاها به کار می‌رود.
این قوانین به کوتاه‌ترین شکل ممکن، وظایف و مسئولیت‌های صاحبان کالا را در هنگام حمل و نقل بین‌المللی مشخص می‌کنند. از Incoterms برای جلوگیری از ابهامات و سوءتفاهمات در قراردادهای تجاری استفاده می‌شود و به‌عنوان بخشی اساسی از قراردادهای تجاری بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با استفاده از این قوانین، طرفین قرارداد تجاری می‌توانند وظایف و مسئولیت‌های خود را در زمینه حمل و نقل کالا، بسته‌بندی، بارگیری و تخلیه کالا، بیمه و تسلیم کالا به‌صورت دقیق مشخص کنند. این اصطلاحات با توجه به نیازها و شرایط مختلف تجارت بین‌المللی به‌صورت دوره‌ای توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی به‌روزرسانی می‌شوند. آخرین به‌روزرسانی، در سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد و طی آن، قوانین سال ۲۰۱۰ آپدیت شدند.
نمونه‌ای از اینکوترمز‌ها شامل EXW (Ex Works)، FOB (Free On Board)،
CIF (Cost, Insurance, and Freight)، و DDP (Delivered Duty Paid) هستند. هر یک از این اصطلاحات معنی خاصی برای تعیین مسئولیت‌ها و وظایف در زمینه حمل و نقل کالا در تجارت بین‌المللی دارند.
در ابتدا باید بدانیم که انواع بار نامه در حالت کلی به دو دسته بزرگ قابل معامله (Negotiable) و غیرقابل معامله (Non-قبل از آشنایی با اصطلاحات مهم در اینکوترمز، بهتر است با انواع روش‌های حمل آشنا شویم:
• EXW (Ex Works): فروشنده کالا را در محل تولید یا انبار خود به خریدار تحویل می‌دهد و مسئولیت هرگونه هزینه و ریسک تا زمان تحویل کالا به خریدار را بر عهده دارد.
• FCA (Free Carrier): فروشنده کالا را در محل خود یا در محل دیگری که در قرارداد توافق شده، به یک حامل یا صادرکننده حمل و نقل دیگر تحویل می‌دهد.
• CPT (Carriage Paid To): فروشنده کالا را تا مقصد توافق شده انتقال می‌دهد؛ اما مسئولیت خسارت یا ضرر تا لحظه تحویل به حامل را بر عهده دارد.
• CIP (Carriage and Insurance Paid To): مانند CPT است؛ اما فروشنده همچنین برای بیمه حمل‌ونقل کالا تا مقصد توافق‌شده نیز مسئول است.
• DAT (Delivered at Terminal): فروشنده کالا را در ترمینال مقصد تحویل می‌دهد. این ترمینال ممکن است در بندر، فرودگاه، ایستگاه قطار یا هر مکان دیگری باشد.
• DAP (Delivered at Place): فروشنده کالا را در محل مقصد توافق‌شده به خریدار تحویل می‌دهد و مسئولیت هزینه‌ها و ریسک‌ها تا زمان تحویل کالا به خریدار را بر عهده دارد.
• DDP (Delivered Duty Paid): فروشنده کالا را در محل مقصد توافق‌شده به خریدار تحویل می‌دهد و تمامی هزینه‌ها و ریسک‌ها تا زمان تحویل کالا به خریدار را بر عهده دارد، حتی هزینه‌های گمرکی و مالیات.
• (FAS (Free Alongside Ship: فروشنده کالا را در بندر بارگیری توافق‌شده به خریدار تحویل می‌دهد و تمام هزینه‌ها و مسئولیت گم شدن یا خسارت‌های واردشده به کالا از این لحظه به بعد، برعهده خریدار است.Negotiable) تقسیم می‌شوند.
بار نامه‌های قابل معامله، قابلیت نقل و انتقال به اشخاص دیگر را دارند و شخصی که بار نامه را در دست دارد، درواقع مالک و صاحب بار شناخته می‌شود. بار نامه‌های غیرقابل معامله در وجه مالک حقیقی بار صادر می‌شوند، پشت‌نویسی‌شده هستند و قابلیت انتقال به غیر را ندارند.
بار نامه‌ها با توجه به کاربردها و شرایط مختلف حمل و نقلی، انواع مختلفی دارند. در ادامه با برخی از انواع مهم B/L آشنا خواهیم شد:
مقاله پیشنهادی: قانون کلیدی برای تجارت و حمل و نقل بین الملل
استفاده از اینکوترمز، به تسهیل و تسریع فرآیند تجارت بین‌المللی و همچنین به کاهش هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل کالاها کمک می‌کند.
استفاده از قراردادهای اینکوترمز دارای مزایای زیادی است:
• سادگی: این اصطلاحات به صورت دقیق و واضح وظایف و مسئولیت‌های فروشنده و خریدار را مشخص می‌کنند.
• حمایت قانونی: استفاده از اینکوترمز به فروشندگان و خریداران کمک می‌کند تا در صورت وقوع نزاعات قانونی، دستورالعمل‌های مرجع داشته باشند.
• کاهش خطر: با دقت در تعیین شرایط تحویل کالا و مشخص کردن وظایف و مسئولیت‌های هر طرف، خطرات مربوطه کاهش می‌یابد.
• تسهیل تجارت بین‌المللی: با داشتن دستورالعمل‌های دقیق درباره تحویل کالا و هزینه‌های مربوطه، تجارت بین‌المللی مطمئن‌تر و پایدارتر انجام می‌شود.
• تضمین کیفیت: با داشتن شرایط واضح و دقیق در قراردادهای اینکوترمز، تضمین می‌شود که کالا به‌موقع و با کیفیت مطلوب به مقصد می‌رسد.
اصطلاحات اینکوترمز در قراردادهای تجاری بین‌المللی برای تعیین شرایط تحویل کالا و تقسیم مسئولیت‌ها بین خریدار و فروشنده استفاده می‌شود. استفاده از این قوانین باعث سادگی، شفافیت، حمایت قانونی، کاهش خطرات، تسهیل تجارت بین‌المللی و تضمین کیفیت کالا در مقصد می‌شود. قوانین Incoterms به فروشندگان و خریداران کمک می‌کند تا در صورت وقوع نزاعات قانونی، دستورالعمل‌های دقیقی را داشته باشند و مشکلاتی که ممکن است در طول قراردادهای حمل و نقل پیش بیاید را به حداقل برسانند.
FCA قاعده‌ای به معنی تحویل کالا به حمل‌کننده در مبدأ (تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما) است. باتوجه‌به اینکه محل تحویل کشور فروشنده است، بارگیری با خریدارخواهد بود؛ ازاین‌رو نقطه ریسک محل بارگیری تعریف می‌شود. در این قاعده هزینه حمل و بیمه با خریدار است.
این قاعده همان C&F سابق است. اینکوترمز سی آر اف مخصوص حمل دریایی بوده و کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور می‌کند، مسئولیت فروشنده به پایان خواهد رسید. در این قاعده هزینه بیمه و عقد قرارداد آن با خریدار بوده و هزینه حمل و عقد قرارداد با فروشنده‌است.
تمام حقوق مادی و معنوی سایت برای شرکت دادبان تجارت دریا محفوظ است.© 2025
